WhatsApp-fraude herkennen en voorkomen

WhatsApp-fraude zorgt voor veel schade: gemiddeld duizenden euro’s per slachtoffer. Oplichters kunnen niet alleen bekenden nadoen in berichten. Ze kunnen ook de stem imiteren en soms het echte WhatsApp-account kapen.

Wat is WhatsApp-fraude?

Criminelen doen zich voor als een bekende van je en vragen met een smoes om geld. Dit doen ze heel geraffineerd. Ze kunnen zelfs zelfs WhatsApp-accounts kapen of stemgeluid van de bekende afspelen.

Oplichting via WhatsApp is een veel voorkomende vorm van online criminaliteit. Het was in 2020 al veel in het nieuws was, maar de Fraudehelpdesk meldde meer dan 8000 gevallen in 2021. Maar ook in 2022 werd er nog duizenden malen melding van gemaakt. WhatsApp-fraude staat ook wel bekend als vriend-in-noodfraude of hulpvraagfraude. Het schadebedrag bedraagt gemiddeld meer dan €2000 per slachtoffer.

Zo herken je WhatsApp-fraude

  • Een ‘bekende’ stuurt je een appje vanaf een onbekend nummer. De profielfoto kan kloppen. Vaak is het een bericht met de smoes dat hij/zij een nieuw nummer heeft.
  • Deze ‘bekende’ vraagt je om een rekening voor te schieten.
  • Er is vaak (veel) haast bij.
  • De ‘bekende’ wil niet op een andere manier communiceren. Of hij beweert dat dit niet kan, bijvoorbeeld door een kapotte telefoon.
  • Als je het nieuwe/onbekende nummer belt, kan het zijn dat je de opgenomen of met AI nagemaakte stem van de bekende hoort. 

Ga nooit op een betaalverzoek in, ook al vertrouw je deze bekende door en door. Criminelen lezen zich soms zelfs in via social media om personen goed te imiteren: van actuele gebeurtenissen tot gekopieerd taalgebruik en stemfragmenten.

Een voorbeeldgesprek van WhatsApp-fraude zie je bovenaan in de video en lees je op de Fraudehelpdesk. Een oplichter doet zich voor als je zoon of dochter met een betalingsprobleem.

Hoe voorkom je WhatsApp-fraude

  • Bespreek WhatsApp-fraude met je familie. Spreek af alleen geld over te maken nadat je hebt gebeld.
  • Vraagt iemand om geld via WhatsApp? Bel die persoon dan op via een nummer uit je eigen adresboek, bij voorkeur via beeldbellen. Hoe goed je diegene ook vertrouwt.
  • Kun je die persoon niet direct telefonisch bereiken? Maak geen geld over.
  • Wordt er wel opgenomen bij bellen? Stel het liefst een controlevraag. Criminelen kunnen namelijk de stem van de persoon die je kent waarschijnlijk op internet vinden of met AI imiteren.
  • Help WhatsApp-fraude te stoppen. Speel mee met de criminelen tot ze je een rekeningnummer of betaallink geven. Maak daarvan schermafbeeldingen en doe aangifte.

WhatsApp-kaping

Criminelen proberen WhatsApp-accounts over te nemen. Zo kunnen ze nog makkelijker bekenden van diegene misleiden. Hoe doen ze dat? Om WhatsApp op een ander apparaat te installeren heb je standaard alleen een verificatiecode nodig. Die ontvang je via sms of voicemail.

De criminelen beginnen met de installatie. Ze proberen de verificatiecode te ontfutselen met de smoes dat die per code ongeluk naar jou is gestuurd. Dat gesprek knopen ze bijvoorbeeld aan als koper op Marktplaats. Een andere kaping-methode is het versturen van de code naar je voicemail. Omdat voicemail vaak niet beveiligd is, kunnen ze die zo afluisteren.

WhatsApp beveiligen tegen hacken

Voorkom het kapen van je WhatsApp-account. Stel tweefactorauthenticatie in en eventueel ook een voicemailwachtwoord. Dan kunnen criminelen niet meer makkelijk je WhatsApp-account overnemen en bekenden oplichten.

  • Open WhatsApp en tik op Instellingen > Account > Verificatie in 2 stappen > Inschakelen. Kies een code die je niet kunt vergeten, maar die niet te makkelijk te raden is. WhatsApp zal je geregeld om de code vragen, bijvoorbeeld eens per week, zodat je die niet vergeet.
  • Zet een pincode op je voicemail van je mobiele telefoon die je niet makkelijk kunt raden. Bel je voicemail en beluister het menu. 

Toch slachtoffer van WhatsApp-fraude?

Heb je toch geld overgemaakt naar een oplichter? Of heb je de fraudepoging tijdig doorzien? Doe dan het volgende: 

Bron: consumentenbond

Wat is buurtpreventie?

‘Buurtpreventie is een samenwerkingsvorm tussen burger, overheid en andere organisaties met als doel om op basis van gelijkwaardigheid en middels korte communicatielijnen problemen te benoemen, te voorkomen en te bestrijden.’

Wat we doen
– We zijn aanwezig en zichtbaar;
– We zijn op vaste- en willekeurige momenten in de wijk;
– We lopen in opvallende kleding;

– We leggen duurzame contacten;
– We gaan gesprekken aan vanuit gelijkwaardigheid;
– We oordelen niet op basis van gevoel en we handelen op basis van feiten; 

 Aansluiten bij een buurtpreventie om op deze wijze een misdaad te helpen op te lossen?

Buurtpreventie +

De sociale veiligheid versterken is de missie van de vrijwillige buurtpreventieteams. Samenwerking staat daarin voorop. Binnen het team, maar ook met de buurt, overheid en maatschappelijke organisaties. Hoe kunnen de teams hun rol succesvol oppakken? Hoe kunnen teams buurtpreventie inzetten voor vroeg signalering “Niet Pluis Gevoel”. Het lokale sociale kapitaal optimaal benutten. Dat is de grote opgave in het sociaal domein van nu! 

In het sociaal domein staat het benutten van het sociaal kapitaal in buurten en wijken gericht op het versterken van de onderlinge (buurt)betrokkenheid en zelfredzaamheid van inwoners, gesteund vanuit hun sociale netwerken, centraal. Burgers nemen verantwoordelijkheid voor de sociale veiligheid, de leefbaarheid en zetten hun bewoner- en ervaringsdeskundigheid in voor de buurt. 

De focus van de buurtpreventieteams richt zich op verschillende problemen, waaronder woninginbraak, voertuigcriminaliteit, verkeerd geparkeerde aanhangwagens en overlast van jongeren. In zijn algemeenheid wordt de kwaliteit van de buurtpreventieteams als redelijk tot goed beoordeeld vanuit de gemeenten, ook vanwege het feit dat het om vrijwilligers gaat. 

Leden van het buurtpreventieteam horen en zien veel, soms geeft dat een ‘Niet Pluis Gevoel’. 

Samenwerkingsverband

Op dit moment is er een regionaal samenwerkingsverband actief in de regio Zuid-Holland-Zuid. Dit is het gebied Alblasserwaard-Vijfherenlanden, Lingewaal, Drechtsteden en de Hoeksche Waard. Buurttoezicht Leerdam-Noord, Buurtpreventie Gorinchem-Oost, Buurtpreventie Gorinchem Stalkaarsen, Buurttoezicht Hardinxveld, Buurttoezicht Sliedrecht, Veilig Papendrecht, Buurttoezicht Alblasserdam, Buurtpreventie Groot-Ammers, Buurtpreventie Hendrik Ido Ambacht en Wijkpreventie Zwijndrecht hebben zich aangesloten bij dit samenwerkingsverband. 

Mag ik als burger een verdachte aanhouden?

Als je als burger ontdekt dat een ander een strafbaar feit pleegt, dan mag je die verdachte aanhouden. Dit op grond van artikel 53 van het Wetboek van Strafvordering. Aan dit zogeheten burgerarrest zijn wel een aantal eisen en voorwaarden verbonden:

  • Je moet de verdachte direct aan de politie overdragen.
  • Je mag, om te voorkomen dat de verdachte wegloopt, dwang uitoefenen. Bijvoorbeeld door de verdachte vast te houden. Het gebruikte geweld mag niet verder gaan dan nodig om te bereiken dat de verdachte er niet vandoor gaat.
  • Er is een duidelijke grens waar de geweldstoepassing moet ophouden. Heeft de verdachte zich overgegeven of is de verdachte weerloos? Dan is het doel bereikt en is er geen geweld meer nodig. Dat geldt voor een aanhouding door de politie, maar ook als je als burger iemand aanhoudt.

Hoe kunt u de politie helpen bij opsporing?

Uw informatie kan een belangrijke rol spelen in opsporingsonderzoeken. De recherche is vaak afhankelijk van informatie van burgers. De politie roept burgers daarom vaak op om informatie te delen die belangrijk kan zijn bij een misdrijf. Denk aan televisieprogramma’s zoals Opsporing Verzocht of regionale opsporingsprogramma’s. Maar ook in dagbladen en via Burgernet werkt de politie met burgers samen. Gebruikt u sociale media? Dan ziet u daar misschien ook oproepen van de politie voorbij komen.

Wilt u anoniem in contact komen met de politie? Dat kan via Meld Misdaad Anoniem, bel daarvoor 0800 – 7000.

verbinding en kennismaking in Sliedrecht

Afgelopen maandag was buurttoezicht Sliedrecht wederom uitgenodigd op het gemeente kantoor aan de industrieweg 11 door burgemeester de Vries.

Deze uitnodiging stond dit keer in het teken van verbinding en kennismaking met de nieuwe wijkagent, twee nieuw aangestelde boa’s en de buurttoezichthouders.

Het was gezellig, er werden voorbeelden uit de praktijk benoemd en er vonden constructieve gesprekken plaats. We hebben tevens een nieuwe samenwerking app gelanceerd.

Dank namens het team van buurttoezicht Sliedrecht.